ปลายฝนต้นหนาว สคร.9 เตือน ปชช.-นทท. สายเดินป่า-กางเต็นท์ ระวังไรอ่อน พาหะนำโรคร้าย ไข้รากสาดใหญ่ 4 จังหวัด อีสานใต้ ตายแล้ว 2 คน ติดเชื้อ 1,066 ราย

สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา เตือน ประชาชนและนักท่องเที่ยวสายธรรมชาติ ชอบเดินป่า ท่องเที่ยวตามป่าเขา กางเต็นท์พักแรม นอนในป่า หรือทำงานในแถบทุ่งหญ้าชายป่า ระวังถูกไรอ่อนกัด ซึ่งเสี่ยงทำให้ป่วยเป็นโรคไข้รากสาดใหญ่ หรือ โรคสครับไทฟัส (Scrub typhus) ได้

โดยเฉพาะในช่วงปลายฝนต้นหนาวที่มักจะมีนักท่องเที่ยวนิยมไปท่องเที่ยวพักผ่อนชมธรรมชาติรับลมหนาวตามสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ บนภูเขา จะมีความเสี่ยงถูกตัวไรอ่อนที่อาศัยอยู่ในป่ากัดและติดเชื้อป่วยเป็นโรคไข้รากสาดใหญ่ได้ ซึ่งรวมไปถึง เกษตรกรที่ปลูกพืชสวนพืชไร่ หรือผู้ที่ทำงานในแถบทุ่งหญ้าชายป่า ก็มีความเสี่ยงถูกไรอ่อนกัดได้เช่นกัน

ทั้งนี้ โรคไข้รากสาดใหญ่ เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่มีตัวไรอ่อนเป็นพาหะ โดยตัวไรอ่อนจะอาศัยอยู่ตามกอไม้ กอหญ้า ใกล้กับพื้นดิน จะกัดคนหรือสัตว์เพื่อกินน้ำเหลืองเป็นอาหาร โดยจะไต่ไปตามยอดหญ้าแล้วกระโดดเกาะตามเสื้อผ้าของคน และกัดผิวหนังที่สัมผัสกับเสื้อผ้า ซึ่งตัวไรอ่อนจะมีขนาดเล็กมาก ราว 1 มิลลิเมตรเท่านั้น ส่วนใหญ่จะถูกกัดบริเวณรักแร้ ขาหนีบ รอบเอว

สำหรับสถานการณ์โรคสครับไทฟัส หรือโรคไข้รากสาดใหญ่ ปีนี้ใน 4 จังหวัดอีสานตอนล่าง เขตสุขภาพที่ 9 ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 13 พฤศจิกายน 2568 พบผู้ป่วยสะสม 1,066 ราย และมีผู้เสียชีวิตแล้ว 2 ราย เมื่อแยกเป็นรายจังหวัดในเขตสุขภาพที่ 9 พบว่า จ.บุรีรัมย์ มีผู้ป่วยสะสมมากสุด 434 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 27.79 ต่อประชากรแสนคน รองลงมาคือ จ.นครราชสีมา มีผู้ป่วยสะสม 327 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 12.53 ต่อประชากรแสนคน มีผู้เสียชีวิต 2 ราย , จ.สุรินทร์มีผู้ป่วยสะสม 250 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 18.42 ต่อประชากรแสนคน และ จ.ชัยภูมิ มีผู้ป่วยสะสม 55 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 5.14 ต่อประชากรแสนคน โดยกลุ่มอายุที่ป่วยมากที่สุดคือ กลุ่มอายุ 65 ปีขึ้นไป รองลงมาคือ กลุ่มอายุ 55-64 ปี และกลุ่มอายุ 4 ปี ตามลำดับ ส่วนอาชีพที่ป่วยมากที่สุด คือ รับจ้างทั่วไป นักเรียน นักศึกษา ชาวนา และผู้ปลูกพืชเลี้ยงสัตว์ ตามลำดับ

จึงคำแนะนำให้นักท่องเที่ยว นักเดินป่า เกษตรกรผู้ปลูกพืชสวนพืชไร่ ผู้ทำงานในแถบทุ่งหญ้าชายป่า ป้องกันโรคโรคสครับไทฟัสหรือโรคไข้รากสาดใหญ่ ด้วยการสวมใส่เสื้อที่ปิดคอ เสื้อแขนยาว และกางเกงขายาว รวมทั้ง ให้ทายาหรือสมุนไพรกันแมลงกัดในส่วนที่อยู่นอกร่มผ้า รวมถึง ให้หลีกเลี่ยงการเข้าไปในบริเวณที่มีตัวไรอ่อนชุกชุม เช่น ทุ่งหญ้า ชายป่า หรือบริเวณต้นไม้ใหญ่ที่แสงแดดส่องไม่ถึง และหลังออกจากป่าหรือทำงานเสร็จ ให้อาบน้ำทำความสะอาดร่างกาย สระผม และนำเสื้อผ้าที่สวมใส่ไปซักให้สะอาดด้วยผงซักฟอกเข้มข้น เพราะอาจมีตัวไรอ่อนติดมากับร่างกายหรือเสื้อผ้าได้

โดยหากไปเที่ยวป่าหรือเขาแล้ว ถูกตัวไรอ่อนที่มีเชื้อกัด ประมาณ 10-12 วันจะมีอาการปวดศีรษะ มีไข้ หนาวสั่น ไอ ตาแดง คลื่นไส้อาเจียน ปวดเมื่อยตัว อ่อนเพลีย โดยบริเวณที่ถูกกัดอาจจะมีผื่นแดงขนาดเล็กค่อยๆ นูนหรือใหญ่ขึ้น และอาจจะพบแผลคล้ายบุหรี่จี้ แต่จะไม่ปวดและไม่คัน ซึ่งผู้ป่วยบางรายอาจหายได้เอง แต่บางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบ เยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบ จนอาจทำให้เสียชีวิตได้ เมื่อมีอาการข้างต้น ภายใน 2 สัปดาห์ ให้รีบไปพบแพทย์ทันที พร้อมแจ้งประวัติการเข้าป่าให้แพทย์ทราบ เพื่อรักษาโรคโดยเร็ว จะช่วยป้องกันการเสียชีวิตได้ ทั้งนี้ สอบถามเพิ่มเติมได้ที่สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร.1422