"สาธารณสุข" ห่วงใยสุขภาพกลุ่มเปราะบาง แนะ 3 แนวทางเตรียมรับมือฝุ่น PM 2.5 ช่วงฤดูหนาว

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ห่วงค่าฝุ่น PM 2.5 เพิ่มสูงขึ้นช่วงฤดูหนาว ส่งผลกระทบสุขภาพประชาชน โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง แนะ 3 แนวทางเตรียมพร้อมรับมือก่อนค่าฝุ่นพุ่ง เน้นจัดบ้านให้สะอาด ไม่เป็นแหล่งสะสมฝุ่น ทำห้องปลอดฝุ่นรองรับและติดตั้งเครื่องฟอกอากาศ ส่วนช่วงค่าฝุ่นสูงให้ตรวจเช็กสภาพอากาศก่อนออกจากบ้าน ปฏิบัติตามคำแนะนำตามค่าสีฝุ่น

(24 ตุลาคม 2568) นายพัฒนา พร้อมพัฒน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศว่าขณะนี้ประเทศไทยได้เข้าสู่ฤดูหนาวแล้ว ซึ่งเป็นช่วงที่ค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน หรือฝุ่น PM 2.5 เพิ่มสูงขึ้น เนื่องจากสภาพอากาศปิด ฝุ่นกระจายตัวได้ไม่ดี และเมื่อปริมาณฝุ่น PM 2.5 สูงเกินเกณฑ์มาตรฐานในระดับสีส้ม คือ มากกว่า 37.6 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จะเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพได้ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง ได้แก่ เด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้มีโรคประจำตัว อาจเกิดการเจ็บป่วยหรือมีผลกระทบทางสุขภาพที่รุนแรงกว่าประชาชนทั่วไป จึงขอแนะนำให้ประชาชนเตรียมความพร้อมเพื่อลดความเสี่ยงการสัมผัสฝุ่น PM 2.5 โดย 1) จัดบ้านตามหลัก 3 ส 1 ล คือ สะสาง กำจัดสิ่งของที่ไม่จำเป็นเพื่อไม่ให้เป็นแหล่งสะสมฝุ่น, สะอาด หมั่นเช็ดล้างทำความสะอาดบ้านและอุปกรณ์สม่ำเสมอ, สร้างสิ่งแวดล้อมช่วยลดฝุ่น เช่น ปลูกต้นไม้ และเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้เกิดฝุ่น เช่น เผาขยะ 2) ทำห้องปลอดฝุ่น โดยเลือกห้องที่ห่างแหล่งกำเนิดฝุ่น ประตูหรือหน้าต่างมีช่องว่างน้อยที่สุด นำอุปกรณ์ที่เป็นแหล่งสะสมฝุ่นออก เปิดพัดลม/แอร์หมุนเวียนอากาศ ปิดช่อง/รอยรั่วให้มิดชิด ปิดประตู-หน้าต่างให้สนิท งดกิจกรรมเพิ่มฝุ่น เช่น จุดธูป และทำความสะอาดห้องทุกวัน โดยใช้ผ้าชุบน้ำแทนการกวาด และ 3) ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศช่วยลดฝุ่น

นายพัฒนา กล่าวต่อว่า ส่วนช่วงที่ค่าฝุ่นเริ่มสูงขึ้น มีข้อแนะนำในการปฏิบัติตัว คือ 1) ติดตามคุณภาพอากาศหรือค่าฝุ่น PM2.5 ก่อนออกจากบ้าน ผ่านแอปพลิเคชัน Air4Thai AirBKK Life D หรือ เช็กฝุ่น 2) สำรองหน้ากากป้องกันฝุ่น 3) ประเมินตนเองว่าเป็นกลุ่มเสี่ยงรวมถึงผู้ที่ทำงานกลางแจ้งหรือไม่ 4) ปฏิบัติตามคำแนะนำตามค่าสีฝุ่น โดยเฉพาะผู้ที่เป็นกลุ่มเสี่ยง เมื่อค่าฝุ่นอยู่ในระดับสีส้ม ให้จำกัดระยะเวลาทำกิจกรรมกลางแจ้งหรือออกกำลังกายที่ใช้แรงมาก, หากจำเป็นต้องออกนอกอาคารให้สวมหน้ากากอนามัยป้องกันฝุ่นทุกครั้ง, สังเกตอาการผิดปกติ โดยประเมินอาการและรับคำแนะนำเบื้องต้นผ่าน 4HealthPM2.5 และคลินิกมลพิษออนไลน์ หากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์, อยู่ในอาคารหรือห้องปลอดฝุ่น, ผู้ที่มีโรคประจำตัวควรเตรียมยาและอุปกรณ์ที่จำเป็น และลดกิจกรรมที่ทำให้เกิดฝุ่นในบ้าน แต่หากค่าฝุ่นอยู่ในระดับสีแดง ขอให้ประชาชนทุกคนงดกิจกรรมกลางแจ้ง และ 5) ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงโดยรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นผักผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ และดื่มน้ำสะอาดมากๆ

"ในส่วนของกระทรวงสาธารณสุข ได้มีการเตรียมความพร้อมในการดูแลสุขภาพของประชาชนเช่นกัน โดยจะมีการสื่อสารไปยังประชาชน สร้างความรอบรู้ในการดูแลสุขภาพและป้องกันฝุ่น PM 2.5 การแจ้งเตือนความเสี่ยงผ่านระบบดิจิทัล การเตรียมห้องปลอดฝุ่น เปิดคลินิกมลพิษ/คลินิกมลพิษออนไลน์ และสนับสนุนหน้ากากอนามัยแก่กลุ่มเปราะบาง โดยวันที่ 27 ตุลาคม นี้ จะมีการประชุมเตรียมความพร้อมของศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินเพื่อรองรับเมื่อเกิดสถานการณ์" นายพัฒนากล่าว