27 มีนาคม 2568 ที่ทำเนียบรัฐบาล นายอนุกูล พฤกษานุศักดิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงผลการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ระบุว่า กระทรวงวัฒนธรรม เสนอเอกสาร ประเพณีลอยกระทงในประเทศไทย ให้ขึ้นทะเบียนเป็นรายการตัวแทนมรดกทางวัฒนธรรม ที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติต่อยูเนสโก

โดยที่ผ่านมาประเทศไทยเคยเสนอขอขึ้นทะเบียนรายการมรดกตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้แล้วในหลายๆส่วน ไม่ว่าจะเป็นโขน นวดไทย ในปี 2561 และ 2562 โนราห์ ปี 2564 สงกรานต์ ปี 2566 ต้มยำกุ้ง ปี 2567 กระทั่งปัจจุบันที่เรื่องของชุดไทย และ มวยไทย อยู่ระหว่างกระบวนการพิจารณาของยูเนสโก

“ในคราวที่คณะกรรมการส่งเสริม และรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม มีมติเห็นชอบให้เสนอประเพณีลอยกระทงของประเทศไทย เป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ต่อยูเนสโก โดยให้ทำข้อมูล และพิจารณาให้ตรงกับหลักเกณฑ์ต่างๆ ของยูเนสโก ซึ่งเราได้ปฏิบัติเรียบร้อย คาดการณ์ว่าจะมีประโยชน์หลายอย่างให้กับประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นชื่อเสียงไปทั่วโลก รวมทั้งเป็นประเพณีที่ส่งเสริมคุณค่าของศาสนาเกี่ยวกับความกตัญญูต่อแม่น้ำ ธรรมชาติ และเสริมสร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม รวมถึงการอนุรักษ์ประเพณีควบคู่กับการป้องกันสิ่งแวดล้อม และการสนับสนุนพัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่น เนื่องจากมีการผลิต และจำหน่ายสินค้าท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับประเพณีลอยกระทงเป็นจำนวนมาก”

สำหรับสาระสำคัญของเอกสารเสนอชื่อประเพณีลอยกระทงนั้น ระบุว่า ลอยกระทงถือเป็นหนึ่งในประเพณีสำคัญที่มีชื่อเสียงระดับนานาชาติและสะท้อนอัตลักษณ์ความเป็นไทยได้อย่างเด่นชัด มีคุณค่าในหลายมิติ ทั้งในด้านการสร้างจิตสำนึกอนุรักษ์วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม ความเชื่อมโยงกับมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมในด้านมุขปาฐะ งานฝีมือ ดนตรี และความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติ ตลอดจนการส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่น

ทั้งนี้ การผลักดันประเพณีลอยกระทงเข้าสู่การขึ้นทะเบียนมรดกโลกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ยังเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อน ซอฟพาวเวอร์ ตามนโยบายรัฐบาล ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างภาพลักษณ์ประเทศไทยในเวทีโลก พร้อมกระตุ้นให้เกิดความตระหนักรู้ในการสืบสานวัฒนธรรม และสร้างความภาคภูมิใจในรากเหง้าของชาติ