ศาสตราจารย์พิเศษ ธานินทร์ กรัยวิเชียร เกิดเมื่อวันที่ 5 เมษายน 2470 ที่กรุงเทพมหานคร จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษา โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ระดับอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมือง จากนั้น พ.ศ. 2491 ศึกษาวิชากฏหมายต่อที่ ณ มหาวิทยาลัยลอนดอน ประเทศอังกฤษ พ.ศ 2496 เนติบัณฑิตอังกฤษจาก สำนักอบรมศึกษากฏหมายของเนติบัณฑิตยสภา

เข้ามามีบทบาททางการเมืองครั้งแรก เมื่อช่วงเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 โดยเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 14 ภายหลังจากที่คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน โดยการนำของ พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ได้ทำการรัฐประหารรัฐบาลของ ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช

กระทั่งวันที่ 20 ตุลาคม 2520 คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดินซึ่งนำโดย พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ทำการรัฐประหารอีกครั้ง นายธานินทร์ กรัยวิเชียร จึงพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

นายธานินทร์ ได้รับการยกย่องว่าเป็นนายกรัฐมนตรีที่ซื่อสัตย์สุจริตที่สุดคนหนึ่งของประเทศไทย ภายหลังจากที่คณะปฏิวัติได้ทำการรัฐประหารรัฐบาลของนายธานินทร์แล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้นายธานินทร์ ดำรงตำแหน่งองคมนตรี ตั้งแต่เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2520